کد مطلب:48891 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

مگر هدف شما پاسخ به پرسشهاي قرآني نيست، پس چرا پاسخهاي خود را با حديث و روايت و غير آن ميآميزيد و به ما ارائه ميكنيد؟ اگر قرآن پاسخي ندارد با شهامت آن را اعلام كنيد.

پاسخ به پرسش قرآني كه مستند به آيات قرآن باشد، جداي از تفسير قرآن نيست، و تفسير قرآن نيز جداي از روايات تفسيري نميباشد. پيامبراسلام9 قرآن و سنت را دو اثر گرانبها و جداييناپذير معرفي فرمود كه چنگ زدن به آن دو باعث نجات و رستگاري است: اني تارك فيكم الثقلين احدهما اكبر من الاخر، كتاب الله و عترتي فانظروا كيف تخلفوني فيهما، فانهما لن يفترقا حتي يردا عليّ الحوض(ر.ك: پيام قرآن، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 9، ص 61 ـ 79، دار الكتب الاسلاميه، ج چهارم، تهران، 1377.)

اين پيوستگي و جدايي ناپذيري به گونهاي در آيات قرآن نيز انعكاس دارد. قرآن خود تبيين بسياري از مسائل قرآني را كه قرآن آنها را به اجمال و سربسته بيان فرموده، بر عهدة پيامبر9 و امامان پس از او گذاشته است: مانند: .. وَ أَنزَلْنَآ إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ ;(نحل،44) و ذكر ]قرآن[را بر تو نازل كرديم تا براي مردم آنچه را كه به سوي آنان نازل شده است، تبيين كني و اميد است كه آنان بينديشند.; هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الاْ ?ُمِّيِّينَ رَسُولاًمِّنْهُمْ يَتْلُواْ عَلَيْهِمْ ءَايَـَتِهِي وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتَـَبَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِن كَانُواْ مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَـَلٍ مُّبِينٍ ;(جمعه،2) او كسي است كه در بين مردم درس ناخوانده، رسولي از خود آنان برانگيخت كه آياتش را بر آنان تلاوت كند و آنان را تزكيه نمايد و كتاب و حكمت را به آنان بياموزد. وظيفه پيامبر9 و پس از او بر عهدة امامان معصوم: ميباشد و آنان آنچه را كه پيامبر9 به دلايل مختلف نفرموده، براي مردم بيان ميكنند و ادامه دهندة راه او ميباشند. در روايتي از يونس بن يعقوب نقل شده است: هشام بن حكم در مناظرهاي كه با مردي از اهل شام در محضر امام صادق7 داشت، از مرد شامي پرسيد: بعد از رسول خدا9 چه كسي حجت است؟ گفت: كتاب و سنت ]سيره و سخنان رسول خدا[. هشام گفت: آيا كتاب و سنت در رفع اختلاف از ما نافع است؟ شامي گفت: آري! هشام گفت: پس چرا من و تو اختلاف داريم و ]براي مناظره[ در مورد اختلافي كه با تو داريم، از شام به نزد ما آمدهاي؟ شامي ساكت شد؟ امام صادق7 فرمود: چرا سخن نميگويي؟ گفت: اگر بگويم اختلافي نداريم، دروغ گفتهام و اگر بگويم كتاب و سنت اختلاف ما را برطرف ميكند، سخن نادرستي گفتهام; زيرا اين دو قابل حمل بر وجوه ]ومعاني مختلفي[ است...(وسائل الشيعه، شيخ حر عاملي،ج 18، ص 130، باب 13، مؤسسة آل البيت، قم، 1412 هـ.)

گذشته از نياز تفسير به روايات كه به گوشهاي از دلايل آن اشاره كرديم و تفصيل آن را ميتوانيد در كتاب روششناسي تفسير قرآن(نوشتة علي اكبر بابايي و ديگران، و منتشر شده از سوي پژوهشكدة حوزه و دانشگاه و انتشارات سمت، چ اول، تهران، 1379.) بيابيد. (ص 196 ـ 213) بخش بزرگي از مفاهيم قرآن(باطن و تأويل) يا به راهنمايي اهل بيت: است و يا دانش آن، منحصراً، در اختيار آنها است; چنان كه قرآن كريم ميفرمايد: ... وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُوَّ إِلآاللَّهُ وَالرَّ َسِخُونَ فِي الْعِلْمِ... ;(آل عمران،7) كه بر اساس روايات فراوان، منظور از راسخان در علم، اهل بيت: ميباشند.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 2، ص 325ـ326، دارالكتب الاسلامية، تهران; تفسير نورالثقلين، عبد علي عروسي حويزي، ج 1، ص 376 ـ 379; مؤسسة التاريخ العربي، ط الاولي، بيروت، 1422 ق.) بنابراين ما بدون توجه به روايات تفسيري اهل بيت: و سخنان آنان كه قرآن ناطقند، اساساً نميتوانيم به تفسيري استوار و همه جانبه دست يابيم و بهره ما از تفسير متكي بر ادبيات و به دور از قرائن ]كه مهمترين قرائن روايات است[ سطحي و نامطمئن است.